گزارش مالی یکی از ابزارهای اساسی در حسابداری است که جهت نمایش و تفسیر وضعیت مالی یک شرکت یا سازمان به کار می‌رود. این گزارش‌ها به صورت دوره‌ای (معمولاً سالانه) تهیه می‌شوند و اطلاعات مهمی از جمله درآمد، هزینه‌ها، دارایی‌ها، بدهی‌ها و سرمایه شرکت را نمایش می‌دهند.

در مفاهیم پایه حسابداری، گزارش مالی معمولاً از سه قسمت اصلی تشکیل شده است:

ترازنامه

مفهوم ترازنامه یکی از اجزای اصلی گزارش مالی است که اطلاعات مالی کلی شرکت یا سازمان را نشان می‌دهد. ترازنامه به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود: دارایی‌ها و بدهی‌ها. در ترازنامه، دارایی‌ها نشان دهنده دارایی‌هایی هستند که شرکت دارد و بدهی‌ها نشان دهنده تعهدات مالی و بدهی‌های شرکت است.

در بخش دارایی‌ها، دارایی‌های جاری و غیرجاری شرکت ذکر می‌شود. دارایی‌های جاری شامل دارایی‌هایی مانند نقدینگی، سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت، و موجودی کالاها می‌شود. دارایی‌های غیرجاری نیز شامل دارایی‌هایی مانند دارایی‌های ثابت، دارایی‌های نامشهود و سایر دارایی‌های طولانی‌مدت است.

در بخش بدهی‌ها، تعهدات مالی شرکت نشان داده می‌شود. این شامل بدهی‌های جاری مانند بدهی‌های تامین‌کنندگان و بدهی‌های بانکی، و بدهی‌های غیرجاری مانند وام‌ها و سایر تعهدات طولانی‌مدت است.

بعد از این دو بخش، در ترازنامه معمولاً سرمایه گذاری صاحبان سهام و سود‌آوری شرکت نیز ذکر می‌شود. سرمایه گذاری صاحبان سهام نشان دهنده میزان سرمایه‌گذاری اعضای شرکت و سودآوری نشان دهنده سود یا زیان شرکت در یک دوره مالی است.

در کل، ترازنامه به عنوان یکی از مؤلفه‌های اساسی گزارش مالی، تصویر کلی از وضعیت مالی شرکت در یک زمان خاص را نشان می‌دهد و به سرمایه‌گذاران و علاقمندان به شناخت وضعیت مالی شرکت کمک می‌کند.

گزارش سود و زیان

گزارش سود و زیان یکی از بخش‌های حیاتی گزارش مالی است که نشان دهنده عملکرد مالی شرکت در یک دوره زمانی خاص است. در این گزارش، درآمدها و هزینه‌های شرکت جمع‌آوری می‌شوند و سود یا زیان نهایی شرکت در آن دوره مشخص می‌شود.

در بخش درآمدها، درآمدهای مختلف شرکت مانند فروش محصولات، خدمات ارائه شده، درآمدهای مالی، و سایر منابع درآمدی جمع‌آوری می‌شوند. این بخش نشان دهنده مجموع درآمدهای وارد شده به شرکت در یک دوره زمانی خاص است.

در بخش هزینه‌ها، هزینه‌های مختلفی که شرکت برای تولید، فروش، و اداره کسب و کار خود داشته است، جمع‌آوری می‌شوند. این شامل هزینه‌های تولید، هزینه‌های بازاریابی، هزینه‌های عملیاتی، هزینه‌های مالی، و سایر هزینه‌های مرتبط با فعالیت‌های شرکت می‌شود.

پس از کسر هزینه‌ها از درآمدها، سود یا زیان ناخالص شرکت محاسبه می‌شود. این مبلغ نشان دهنده میزان سود یا زیان قبل از کسر مالیات و سایر موارد مالی است.

در نهایت، پس از کسر مالیات، هزینه‌های متفرقه و دیگر موارد مالی از سود یا زیان ناخالص، سود یا زیان نهایی شرکت مشخص می‌شود. این مبلغ نشان دهنده سود یا زیان واقعی شرکت در یک دوره زمانی است و اهمیت بسیاری در تحلیل عملکرد و وضعیت مالی شرکت دارد.

گزارش جریان وجوه نقد

گزارش جریان وجوه نقد یکی از مهم‌ترین بخش‌های گزارش مالی است که نشان دهنده حرکت ورود و خروج وجوه نقد در یک شرکت در یک دوره زمانی خاص است. در این گزارش، فعالیت‌های مختلفی که به تولید وجوه نقد منجر می‌شوند، مورد بررسی قرار می‌گیرد.

در بخش عملیاتی، جریان وجوه نقد مرتبط با فعالیت‌های هسته‌ای شرکت نمایش داده می‌شود. این شامل ورودی و خروجی وجوه نقد ناشی از فروش محصولات، دریافت و پرداخت وجوه نقد به عنوان هزینه‌ها و همچنین هرگونه فعالیت عملیاتی دیگر است.

در بخش سرمایه‌گذاری، فعالیت‌هایی که منجر به تغییرات در سرمایه‌گذاری‌های شرکت می‌شوند، شناسایی می‌شود. این شامل خرید و فروش دارایی‌های ثابت، سرمایه‌گذاری‌های مالی، و هرگونه فعالیت سرمایه‌گذاری دیگر است.

در بخش تأمین مالی، جریان وجوه نقد ناشی از فعالیت‌های تأمین مالی شرکت نشان داده می‌شود. این می‌تواند شامل وام‌ها، تأمین مالی از طریق فروش سهام، یا هرگونه تأمین مالی دیگری باشد.

در نهایت، با ترکیب جریان وجوه نقد از این سه بخش، جریان نقدی کل شرکت در یک دوره زمانی مشخص می‌شود که نشان دهنده قابلیت شرکت برای تأمین نیازهای مالی خود، پرداخت بدهی‌ها، و انجام سرمایه‌گذاری‌های مورد نیاز است. این گزارش برای تحلیل عملکرد مالی و تصمیم‌گیری‌های استراتژیک بسیار حائز اهمیت است.

***

این گزارش‌ها در کنار یکدیگر استفاده می‌شوند تا تصویر کاملی از وضعیت مالی یک شرکت یا سازمان ارائه دهند و به تصمیم‌گیری‌های مدیران، سرمایه‌گذاران و سایر صاحبان سهام کمک کنند.